Στάδιο

Στάδιο

Το Στάδιο της Νικόπολης είναι κτισμένο στις υπώρειες του ιερού λόφου του Απόλλωνα, νοτίως του μνημείου της νίκης, ανάμεσα στο Θέατρο και το Γυμνάσιο. Έχει ελλειψοειδή κάτοψη, με προσανατολισμό Α-Δ και διατηρεί τα χωμάτινα πρανή, με σποραδικά κατάλοιπα των υποδομών των εδωλίων, ερείπια των εισόδων και λείψανα των αναλημματικών τοίχων που συγκρατούσαν τις ωθήσεις των πρανών.

Ο ασυνήθιστος τύπος σταδίου με δύο σφενδόνες, που απαντά σε λίγα στάδια της Μικράς Ασίας, αναφέρεται στην έρευνα ως «στάδιο αμφιθέατρο» και θεωρείται ότι αποτελεί μεταβατικό τύπο από το ελληνικό στάδιο στο ρωμαϊκό αμφιθέατρο. Κατά μια άποψη, το Στάδιο της Νικόπολης αποτέλεσε το πρότυπο αυτού του τύπου σταδίων.

Το Στάδιο όπως σώζεται

Το αυγούστειο Στάδιο

Για τη διαμόρφωση των πρανών της βόρειας πλευράς του Σταδίου χρησιμοποιήθηκαν οι ήπιες απολήξεις του λόφου. Τα πρανή της ανατολικής σφενδόνης και τα πρανή της νότιας πλευράς προέκυψαν από επιχωματώσεις που συγκρατούσαν αναλημματικοί τοίχοι. Κατά την πρώτη οικοδομική φάση το Στάδιο είχε πεταλοειδή κάτοψη. Στην ίδια οικοδομική φάση υπήρχε στον άξονα της σφενδόνης υπόγεια δίοδος, κρυπτή είσοδος. Το Στάδιο της πρώτης οικοδομικής φάσης κατασκευάστηκε για να φιλοξενήσει τους γυμνικούς αγώνες των Ακτίων, με την αρχιτεκτονική σύνθεση των ελληνικών σταδίων, όπως είχε εξελιχτεί στους ελληνιστικούς χρόνους.

Μπροστά από το δυτικό πέρας του Σταδίου, στην κύρια είσοδο, υποθέτουμε πως πρέπει να κατέληγε μια από τις οδούς της πόλης (cardo), η οποία περνούσε από τη Βορειοδυτική Πύλη του τείχους και τη Βόρεια Νεκρόπολη. Οι εργασίες ανέγερσης του Σταδίου θα πρέπει να είχαν ολοκληρωθεί έως τον Σεπτέμβριο του 27 π.Χ., έτος της τέλεσης των πρώτων Ακτίων. Το μήκος του Σταδίου υπολογίζεται σε 218μ. και το πλάτος του από τον βόρειο αναλημματικό τοίχο έως και τον νότιο σε 58μ. Το μήκος του στίβου υπολογίζεται σε 200μ. και το πλάτος του σε 23,50-24μ.

Αναπαράσταση του Αυγούστειου Σταδίου

Υστερότερες οικοδομικές φάσεις

Ενισχύσεις των αναλημματικών τοίχων έχουν διαπιστωθεί στις ευαίσθητες περιοχές της σφενδόνης και της νότιας πλευράς του μνημείου, όπου οι αρχικοί τοίχοι οι οποίοι δέχονταν τις μεγάλες ωθήσεις των πρανών που έφταναν σε μεγάλο ύψος.

Σε επέμβαση χρωστά το Στάδιο τη χαρακτηριστική κάτοψη με τις δύο ημικυκλικές απολήξεις. Συγκεκριμένα, προστέθηκε δεύτερη σφενδόνη στη δυτική πλευρά, με τριπλή δίοδο πρόσβασης προς τον στίβο, και κατασκευάστηκαν τρεις επιπλέον δίοδοι: δύο στο μέσο περίπου του βόρειου και του νότιου πρανούς, και μια τρίτη στον άξονα της ανατολικής σφενδόνης, στη θέση της προγενέστερης διόδου. Επίσης, κτίστηκε πόδιο ύψους 2,60-2,80μ., περιμετρικά της κονίστρας.

Η ανακαίνιση του Σταδίου τοποθετείται στα τέλη του 1ου/ αρχές του 2ου αι. μ.Χ. και οφείλεται πιθανώς στον αυτοκράτορα Δομιτιανό, στον οποίο αποδίδεται και η ανέγερση του σταδίου-αμφιθεάτρου της Πάτρας. Η ανακατασκευή του οικοδομήματος, με την προσθήκη δεύτερης σφενδόνης και περιμετρικού ποδίου, μετέτρεψε το στάδιο σε χώρο τέλεσης μονομαχιών και θηριομαχιών. Μια ανάγλυφη πλάκα με παράσταση μονομάχων, η οποία αποτελεί τυχαίο εύρημα, ανήκει κατά πάσα πιθανότητα σε ζωφόρο ταφικού μνημείου, προφανώς κάποιου μονομάχου.

Αναπαράσταση Σταδίου με δύο σφενδόνες

Ο ασυνήθιστος τύπος σταδίου με δύο σφενδόνες, που απαντά σε λίγα στάδια της Μικράς Ασίας, αναφέρεται στην έρευνα ως «στάδιο αμφιθέατρο» και θεωρείται ότι αποτελεί μεταβατικό τύπο από το ελληνικό στάδιο στο ρωμαϊκό αμφιθέατρο. Κατά μια άποψη, το Στάδιο της Νικόπολης αποτέλεσε το πρότυπο αυτού του τύπου σταδίων.

Xάρτης

Font Resize